#uMnieDziała: Andrzej Kosmowski
Data publikacji: 18.06.2025#uMnieDziała to rozmowy z ludźmi, którzy ogarniają pracę z młodzieżą. Te same pytania, różne odpowiedzi – każda to inna historia, inne doświadczenia i cenne lekcje. Bo nie musisz wszystkiego odkrywać od zera. Zobacz co działa – i weź z tego coś dla siebie.
🦸 Kim jest Andrzej?
Jestem animatorem kultury w Bibliotece – Centrum Kultury w Szczuczynie. Z młodzieżą pracuję od 2016 roku kiedy to realizowaliśmy pierwszy projekt z Równać Szanse pod moją koordynacją „Szczuczyn – okiem młodego filmowca”, kolejne projekty to „Odjazdowa gmina – zorganizowanie trasy rowerowej”, „Akcja Reaktywacja – ludowe pieśni i przyśpiewki z zapiśnika dziadków”, „Wirtualnie Zakręceni – Koderski Klub Kreatywności”, „Natura bez tajemnic – survivalowe eskapady młodych”, „Garden Team DIY”.
W międzyczasie miałem przyjemność obserwować realizację projektów młodzieżowych liderów, „Akcja Animacja – maskotka gminy Szczuczyn”, „Smakowite Ujęcia”. Mieliśmy też możliwość zorganizowania Festiwalu Równać Szanse w 2023 roku, za co bardzo dziękuję zarówno Wam jak i naszemu partnerowi Domowi Kultury w Rajgrodzie i Asi Miliszewskiej.
Obecnie rozpoczynamy realizację projektu „Młodzieżowi Włóczykije”. Równać Szanse otworzył mi drzwi do wielu działań, kontaktów i nauczył jednej ważnej rzeczy, którą z uporem będę powtarzał: „Z Wami niemożliwe jest możliwe!”.

📣 Jak i gdzie znajdujesz młodzież do działań? Co Ci się sprawdza w rekrutacji?
Szukajcie, a znajdziecie… dużo w tym prawdy…
Młodzież jest, to nie jest jakaś magiczna grupa, która pojawia się i znika, oni ciągle są, ich nie trzeba szukać a przekonać… są też tacy, którzy sami pytają o projekt, są też tacy, którzy potrzebują czasu, obserwują, rozkręcają się po jakimś czasie…
A gdzie znaleźć młodych – wszędzie tam, gdzie bywają – różnie to wygląda w różnych miejscowościach… szkoła, biblioteka, wydarzenia miejskie, zawody sportowe, biegi…
Najlepiej działają rozmowy indywidualne i efekt kuli śnieżnej – zdecydowanie.
🤝 Jak włączasz młodzież w planowanie i podejmowanie decyzji w projekcie?
Rozmowa na równej stopie to zawsze przynosi dobre efekty i nie ma chyba lepszej metody. Przegadać temat od A do Z.
🚀 Jak zaczynasz projekt z młodzieżą? Co jest dla Ciebie najważniejsze na starcie?
Atmosfera w zespole. Zgrany zespół jest w stanie sprostać każdemu wyzwaniu.
Integracja jest ważna i potrzebna. Wiele rzeczy, wiele tematów wychodzi w trakcie zwykłej zabawy, zwykłej pogawędki, podczas wspólnego posiłku…
💙 Co robisz, żeby zbudować dobre relacje z młodzieżą i zyskać ich zaufanie?
Nie robię nic w tym kierunku. Jestem autentyczny. I autentyczności oczekuję.
To się czuje. Nie zapominajmy tutaj o empatii.
👐 Jak radzisz sobie z “trzymaniem rąk z tyłu” i dawaniem młodym przestrzeni do samodzielności i popełniania błędów gdy korci Cię, żeby robić coś za nich?
Coraz lepiej…
Przez tyle lat nauczyłem się, że w projekcie ważny jest sam proces…
🪫 Co robisz, gdy widzisz, że grupa traci energię do działania i projekt zaczyna “siadać”?
To zawsze dobry moment aby podkręcić atmosferę. Spotkać się, powspominać, pogadać a w międzyczasie wyłuskać informacje o tym dlaczego projekt „siada”.
Projekt to nie tylko działania, każdy z nas daje coś od siebie, projekt to nasza wspólna inwestycja – profity też są wspólne ale i indywidualne.
😡 Jak sobie radzisz, gdy w grupie pojawią się konflikty?
Na pewno nie można tego bagatelizować. Na pewno nie można być sędzią. Czasem warto zostawić to młodym. Niech sami się z tym uporają.
Czasem wystarczy pogadać, przyjrzeć się bliżej, coś doradzić. Czasem i nie wstydzę się tego pisać, potrzeba czasu, aby zrozumieć konflikt… Czasem potrzebny jest jasny komunikat, co jest akceptowalne a co nie…
🌍 Jak dbasz o to, żeby być na bieżąco ze światem młodzieży?
Aż tak wiekowy nie jestem… Myślę, że specyfika mojej pracy nigdy nie pozwoli mi na bycie gdzieś w tyle…
🔥 Jak dbasz o swoją energię w pracy z młodzieżą? Co robisz, żeby się nie wypalić, skąd czerpiesz siłę do działania?
W ostatnim czasie temat dobrostanu, osobistego dobrostanu to mój konik. Kiedy czuję, że moje akumulatory siadają, zwalniam… Czasem warto… zastanowić się, pomyśleć.
Dobre doładowanie to aktywność, kontakt z naturą, z ludźmi, którzy wysłuchają, doradzą…
🎓 Gdybyś miał dać 3 rady osobie, która zaczyna pracę z młodzieżą, co by to było?
💙 Nie ma uniwersalnych metod…
💙 Nie goń za efektami…
💙 Słuchaj…
💙 Nie oczekuj od młodzieży od razu wielkich efektów. Wprowadzaj ich w projekt krok po kroku, stopniowo zwiększając zakres odpowiedzialności i poziom trudności działań.
👀 Sprawdź poprzednie rozmowy:
👉 #1: Natalia Wolko-Stempniewicz
👉 #2: Kamil Zbietka
👉 #3: Marta Rogalewska
👉 #4 Jowita Wójcik-Zielińska